Wandelen

Hoe koeien aan hun naam komen

Ze worden Alma, Berta of Wetty genoemd, soms ook Donau of Isar. De naamgeving van melkkoeien volgt zijn eigen regels - en maakt een diepere relatie met de dieren mogelijk, zoals boer Josef Fuchs uit het Brixental uitlegt.

De familie Fuchs heeft al tien jaar een bekende skister in hun stal. Hoe werkt dat? Toen melkkoe "Schildi" werd geboren, was zoon Martin zes jaar oud en een grote fan van de toenmalige Oostenrijkse skiracer Marlies Schild. Omdat zijn ouders hem het kalfje cadeau gaven, mocht hij de naam kiezen. En het jongetje hoefde geen twee keer na te denken. Het is een traditie dat melkkoeien namen krijgen, zoals het geval is bij de familie Fuchs op de biologische boerderij Fleckl in het Brixental. En er zijn veel, soms vreemde, regels volgens welke de boeren de namen toekennen. Terwijl vee in de geïndustrialiseerde fabriekslandbouw, waar honderden koeien dicht op elkaar in de stal staan, vaak alleen een nummer krijgt, behandelen kleine boerderijen hun dieren nog steeds individueel. In Tirol, dat wordt gekenmerkt door kleine bergboerderijen, worden melkkoeien meestal nog bij naam genoemd.

"De naam van een kalf heeft meestal een verband met de moeder," zegt boer Josef Fuchs, die verantwoordelijk is voor het vee op de boerderij Flecklhof. In de regel heeft de naam dezelfde eerste letter als die van de moeder. "Op die manier kun je de afstamming in de gaten houden," zegt de 48-jarige. "Dat is belangrijk, want de jongen hebben meestal dezelfde eigenaardigheden als de ouderen. Net als bij mensen."

Josef Fuchs heeft 30 runderen onder zijn hoede, waarvan 14 melkkoeien. Ze worden Wilma, Wetty, Erna of Grietje genoemd. Sommige zijn ook vernoemd naar typische Alpenbloemen zoals edelweiss of gentiaan. "Vrouwennamen waren vroeger niet zo gebruikelijk," zegt Fuchs. In plaats daarvan vond je soms een Donau of Salzburg in een stal. Namen van steden of rivieren waren heel gewoon voor koeien.

De gewoonte om vee naar familieleden te vernoemen, die op sommige boerderijen gebruikelijk is, is voor Josef Fuchs uit den boze. "Het kan altijd gebeuren dat vrouwen het niet leuk vinden om dezelfde naam als een koe te krijgen," zegt hij en lacht, soms zelfs vandaag de dag.

Fuchs kent elk van zijn melkkoeien, hun uiterlijke kenmerken en eigenschappen. "Je krijgt een andere relatie met de dieren als je ze altijd bij hun naam noemt," zegt hij. De koeien zouden dat fijn vinden, ze zouden hun naam kennen en zich aangesproken voelen. "Ze worden dan ook tammer," zegt Fuchs. Verlegen vee dat bang is, kan gevaarlijk worden.

Nu, aan het begin van de zomer, zijn de koeien op de alp in Kelchsau, een gemeenschappelijke alp die de familie Fuchs deelt met andere boeren. 50 koeien grazen daar op 1.400 meter boven zeeniveau, een melkboer zorgt voor het melken. Is het soms moeilijk om afscheid te nemen als de koeien naar de alpenweiden worden gedreven? Nee, het is eigenlijk heel aangenaam, zegt boer Fuchs. "In het voorjaar wordt het vaak stressvol. We kunnen het werk bijna niet meer aan." Het is een opluchting om niet elke dag voor de koeien te hoeven zorgen.

Josef Fuchs heeft een passie voor het houden van melkkoeien. En omdat hij de landbouw levend wil houden. "Als we zouden stoppen, zou niemand doorgaan," zegt hij. Door de lage melkprijs is het bedrijf eigenlijk helemaal niet winstgevend. Maar de andere economische pijlers van de boerderij, vooral de verhuur van de twee vakantiewoningen, zouden eventuele verliezen goedmaken. Gelukkig voor de koeien. Tot grote vreugde van de familie.

Tirol nieuwsbrief

De berg roept? Onze nieuwsbrief ook!

In onze wekelijkse nieuwsbrief onthullen we de beste vakantietips voor Tirol.